Áp lực so sánh xã hội tại Hàn Quốc: Thực trạng và hệ lụy

Trong xã hội Hàn Quốc, áp lực về thành công và sự so sánh giữa các cá nhân đang ngày càng trở nên căng thẳng. Cụm từ "eomchina", chỉ những người bạn đồng trang lứa lý tưởng mà phụ huynh thường dùng để so sánh với con cái, đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa của đất nước này. Từ những cuộc họp lớp đến các mối quan hệ gia đình, cảm giác khó chịu vì những so sánh này thường xuyên hiện hữu, dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Văn hóa so sánh và sự cạnh tranh khốc liệt

Theo Kim, 30 tuổi, mỗi lần tham gia các buổi họp lớp đều có thể thấy được sự tập trung vào cuộc sống của những người khác, kể cả những ai vắng mặt. "Trong thời gian học trung học, chúng tôi thường lo lắng về điểm số của nhau hơn là của chính mình," cô nhớ lại. Sau khi tốt nghiệp, áp lực này không hề giảm đi mà còn chuyển sang các lĩnh vực khác như hôn nhân và sự nghiệp. Kim cho rằng điều này là khó tránh khỏi trong nền văn hóa cạnh tranh gay gắt của Hàn Quốc.

Nghiên cứu của giáo sư Lee Cheol-Sung từ Đại học Sogang chỉ ra rằng người Hàn Quốc và Trung Quốc có xu hướng so sánh xã hội cao hơn, đồng thời họ thường liên kết hạnh phúc với địa vị xã hội của bản thân. Điều này cho thấy sự ảnh hưởng mạnh mẽ của bối cảnh văn hóa lên tâm lý cá nhân.

Giáo sư Kim Kyung-il, đến từ Đại học Ajou, cũng nhấn mạnh rằng việc đa số người Hàn Quốc có lộ trình học vấn và nghề nghiệp tương tự khiến họ dễ dàng so sánh với nhau. “Sự tương đồng ấy làm cho việc so sánh trở nên phổ biến,” ông nhận định. Hơn nữa, sự đồng nhất trong văn hóa và xã hội Hàn Quốc cũng tạo ra áp lực lớn đối với những ai không theo cùng một tiêu chuẩn thành công.

Thiếu tôn trọng sự khác biệt và áp lực thành công

Bae, một thanh niên 30 tuổi, chia sẻ rằng văn hóa cộng đồng tại Hàn Quốc chưa thật sự tôn trọng sự khác biệt cá nhân. "Nếu xã hội có thể trân trọng những điều khác biệt, có lẽ sẽ ít áp đặt các tiêu chuẩn giống nhau để đánh giá thành công," anh nói. Tuy nhiên, thực tế hiện tại là rất nhiều người cảm thấy áp lực nặng nề từ các chuẩn mực thành công cao ngất mà xã hội đặt ra.

Điều này đã dẫn đến những tác động tiêu cực đến tâm lý cá nhân. Theo nghiên cứu của Viện Tương lai thuộc Quốc hội Hàn Quốc, áp lực từ các tiêu chuẩn thành công quá cao là một trong những nguyên nhân gây ra mức độ hạnh phúc thấp ở Hàn Quốc. Giáo sư Lim Myung-ho từ Đại học Dankook cho rằng định nghĩa về thành công quá hẹp khiến nhiều người bị gạt ra ngoài lề xã hội, dẫn đến cảm giác lạc hướng và vấn đề tâm lý.

Quan niệm sai lầm về tầng lớp trung lưu

Tại Hàn Quốc, con đường dẫn đến thành công thường được định nghĩa rõ ràng bởi thế hệ trước, xoay quanh việc vào đại học danh tiếng và làm việc cho các tập đoàn lớn. Khảo sát của NH Investment Securities cho biết 45,6% người thuộc tầng lớp trung lưu tự nhận mình thuộc tầng lớp thấp hơn do có sự hiểu lầm về mức sống trung bình. Theo họ, tiêu chuẩn trung lưu gần như tương đương với nhóm 10% giàu nhất.

Giáo sư Lim nhấn mạnh rằng tiêu chuẩn ảo này khiến nhiều người cảm thấy đang tụt lại phía sau và luôn thiếu thốn. Một báo cáo của Bộ Y tế và Phúc lợi Hàn Quốc chỉ ra rằng cảm giác thua kém người khác, kết hợp với lo âu về tương lai và sự cô lập xã hội, đã góp phần dẫn đến tình trạng tự tử trong xã hội.

Tình trạng tự tử đáng báo động

Hàn Quốc hiện đang dẫn đầu trong khối các quốc gia OECD về tỷ lệ tự tử, với 15 phụ nữ và 32,5 nam giới trên mỗi 100.000 dân. Những con số này phản ánh một thực tế đau lòng về áp lực xã hội cao và sự kỳ vọng không thực tế từ xã hội đối với cá nhân.

"Chúng ta cần phải cảnh giác với mạng xã hội," giáo sư Lim cảnh báo. Ông cho rằng việc thường xuyên tiếp xúc với hình ảnh thành công của người khác có thể khiến nhiều người cảm thấy không đủ tốt. Vì vậy, ông khuyến khích mọi người nên tập trung vào mục tiêu riêng của bản thân thay vì so sánh mình với người khác.

“Chúng ta chỉ nên so sánh với chính mình trong quá khứ,” ông nhấn mạnh.

Tóm lại

Áp lực về thành công và sự so sánh xã hội tại Hàn Quốc đang tạo ra những hệ lụy tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của nhiều người. Để cải thiện tình hình, xã hội cần thay đổi cách nhìn nhận về thành công và tôn trọng sự khác biệt của mỗi cá nhân.