Đại biểu Quốc hội bày tỏ lo ngại về việc bỏ quyền chất vấn đối với chánh án và viện trưởng

Trong phiên thảo luận sáng 14/5 tại Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy đã nêu ra những quan ngại về đề xuất bỏ quyền chất vấn của Hội đồng nhân dân đối với chánh án và viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân (VKSND). Bà khẳng định rằng nếu quyền này bị thu hẹp, người dân sẽ không biết nhờ cậy ai để bảo vệ quyền lợi của họ khi xảy ra oan sai.

Quan điểm trái chiều về dự thảo sửa đổi Hiến pháp

Khi thảo luận về sửa đổi Hiến pháp năm 2013, bà Thúy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, đã thể hiện sự không đồng tình với lý do mà ban soạn thảo đưa ra. Theo ban soạn thảo, việc bỏ quyền chất vấn là cần thiết vì theo chủ trương của Đảng, các tòa án và viện kiểm sát cấp huyện sẽ được thay thế bằng các cơ quan khu vực, không còn gắn với đơn vị hành chính cụ thể.

Bà cho rằng lý do này khiến đại biểu hội đồng nhân dân cấp tỉnh và cử tri khó chấp nhận. “Vì sao họ không còn được quyền chất vấn người đứng đầu hai cơ quan này như Hiến pháp 2013 quy định?”, bà đặt câu hỏi. Mặc dù tòa án và viện kiểm sát khu vực không gắn với đơn vị hành chính nhất định, nhưng chúng vẫn có thẩm quyền khởi tố, truy tố và xét xử công dân tại địa phương.

Lo ngại về quyền lực tư pháp không có sự giám sát

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cũng bày tỏ mối lo ngại rằng việc không có quyền chất vấn sẽ dẫn đến việc các cơ quan tư pháp trở thành những “khoảng trống” trong hệ thống giám sát của nhà nước. Bà nhấn mạnh: “Không lẽ tòa án, viện kiểm sát khu vực sẽ là những cơ quan tư pháp duy nhất ở nước ta nằm ngoài sự giám sát bằng hình thức chất vấn của đại biểu hội đồng nhân dân? Nếu vậy, dân bị oan sẽ nhờ cậy ai chất vấn để bảo vệ quyền lợi của họ?”

Bà đề nghị Quốc hội xem xét kỹ lưỡng việc thực hiện quyền giám sát đối với chánh án và viện trưởng VKSND trước khi thông qua mô hình mới. Bà lưu ý rằng nếu bỏ quyền chất vấn, đại biểu hội đồng nhân dân sẽ gặp khó khăn trong việc yêu cầu các lãnh đạo này phải trả lời trực tiếp trước kỳ họp. Điều này có thể gây trở ngại trong việc thi hành án, đặc biệt nếu bản án hoặc quyết định của tòa án không rõ ràng.

Cần giữ lại quyền chất vấn

Chia sẻ cùng quan điểm với đại biểu Kim Thúy, ông Phạm Trọng Nghĩa, cũng từ Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, đã kêu gọi xem xét kỹ lưỡng đề xuất này. Ông nhấn mạnh rằng cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội đã khẳng định nguyên tắc kiểm soát quyền lực nhà nước.

Theo ông, nghị quyết số 27 của Trung ương cũng đã nhấn mạnh rằng quyền lực nhà nước phải được thực hiện dưới sự giám sát của nhân dân. Do đó, việc sửa đổi Hiến pháp cần tạo điều kiện để người dân tham gia tích cực hơn vào việc giám sát thực hiện quyền lực nhà nước.

Ông Nghĩa chỉ ra rằng quyền chất vấn là một công cụ giám sát quan trọng, giúp đảm bảo rằng các cơ quan nhà nước phải chịu trách nhiệm giải trình trước đại biểu và nhân dân. “Việc duy trì quyền chất vấn là cần thiết để đảm bảo tính công khai, minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động tư pháp,” ông khẳng định.

Tóm lại

Tại buổi thảo luận, sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội về quyền chất vấn đối với chánh án và viện trưởng VKSND đã cho thấy một vấn đề quan trọng liên quan đến quyền lợi của người dân. Việc giữ lại quyền chất vấn không chỉ giúp đảm bảo sự minh bạch trong hoạt động tư pháp mà còn tạo cơ hội cho người dân bảo vệ quyền lợi của mình trong hệ thống pháp luật.