Robot AI trở thành giải pháp đối phó với dân số già của Nhật Bản

Cùng với tình trạng dân số già hóa nhanh chóng, Nhật Bản đang hướng đến việc ứng dụng công nghệ robot thông minh nhằm hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi. Trong bối cảnh này, robot AIREC đã xuất hiện như một giải pháp tiềm năng, hứa hẹn góp phần cải thiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe và đời sống hàng ngày cho người cao tuổi tại xứ sở mặt trời mọc.

Tình trạng dân số già ở Nhật Bản

Nhật Bản hiện đang phải đối mặt với một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất liên quan đến dân số, đó là tình trạng già hóa. Theo báo cáo từ Bộ Y tế Nhật Bản, số trẻ sơ sinh năm 2024 giảm xuống còn 720.988, đánh dấu năm thứ 9 liên tiếp mức sinh giảm. Điều này dẫn đến tỷ lệ sinh thấp kỷ lục và làm gia tăng số lượng người cao tuổi, đặc biệt là thế hệ "bùng nổ trẻ sơ sinh" sau chiến tranh (1947-1949) đều đã trên 75 tuổi vào cuối năm 2024.

Tình hình này không chỉ gây áp lực lên hệ thống y tế mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nhân viên chăm sóc người cao tuổi. Cụ thể, tỷ lệ ứng viên trên mỗi vị trí việc làm của Tokyo trong tháng 12 năm 2023 chỉ đạt 1/4,25, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ chung của cả nước là 1,22.

Giải pháp từ robot AIREC

Trước thực trạng này, giải pháp robot AIREC được thiết kế với nhiều chức năng hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi. Robot nặng 150 kg này có khả năng thay tã, đi tất và nhẹ nhàng đỡ người bệnh ngồi dậy hoặc di chuyển, giúp ngăn ngừa tình trạng loét da do nằm lâu. Ngoài ra, AIREC cũng có thể thực hiện những công việc nhà đơn giản như luộc trứng hay gấp quần áo.

Giáo sư Shigeki Sugano, người đứng đầu nghiên cứu về AIREC tại Đại học Waseda, cho biết robot này dự kiến sẽ được đưa vào sử dụng tại các cơ sở y tế và viện dưỡng lão khoảng năm 2030, với mức giá ban đầu không dưới 10 triệu yên (67.000 USD). Ông nhấn mạnh: "Xã hội Nhật Bản đang già hóa nhanh chóng vì tỷ lệ sinh giảm. Chúng tôi cần sự hỗ trợ của robot trong chăm sóc y tế và cuộc sống hàng ngày."

Thách thức trong ngành điều dưỡng

Ngành điều dưỡng ở Nhật Bản hiện đang gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân lực. Mặc dù chính phủ đang tìm kiếm nguồn lao động nước ngoài để giải quyết vấn đề này, nhưng số lượng lao động nước ngoài trong ngành điều dưỡng mới chỉ đạt khoảng 57.000 người vào năm 2023, chiếm chưa đến 3% tổng lực lượng lao động trong lĩnh vực này.

Ông Takashi Miyamoto, giám đốc Zenkoukai - một cơ sở chăm sóc người cao tuổi, chia sẻ: "Chúng tôi đang rất khó khăn. Trong 10, 15 năm tới, tình hình sẽ rất ảm đạm. Công nghệ là cơ hội tốt nhất để chúng tôi ngăn chặn điều đó." Dù đã tích cực ứng dụng công nghệ mới, việc sử dụng robot vẫn còn hạn chế.

Sự kết hợp giữa con người và robot

Tại một cơ sở ở Tokyo, robot nhỏ được lập trình để hỗ trợ nhân viên y tế bằng cách hát và hướng dẫn người cao tuổi tập thể dục. Một trong những ứng dụng thiết thực nhất hiện nay là cảm biến đặt dưới nệm để theo dõi tình trạng giấc ngủ, giảm bớt khối lượng công việc cho nhân viên vào ban đêm.

Theo giáo sư Sugano, phát triển robot tương tác vật lý an toàn với con người đòi hỏi độ chính xác và trí thông minh cao hơn. Ông cho rằng các robot hình người hiếm khi tiếp xúc trực tiếp với con người, thường chỉ thực hiện các công việc nhà hoặc sản xuất. Khi có sự hiện diện của con người, các vấn đề như an toàn và phối hợp chuyển động của robot với từng cá nhân sẽ xuất hiện.

" Nếu chúng ta có robot AI nắm bắt được điều kiện sống và đặc điểm cá nhân của từng người được chăm sóc, chúng có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc tương tự như điều dưỡng trong tương lai," ông Takaki Ito, một nhân viên chăm sóc tại Zenkoukai, nhận định. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng robot khó có thể hiểu hết mọi khía cạnh của ngành này.

Kỳ vọng về tương lai

Sự kết hợp giữa con người và robot trong lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi được kỳ vọng sẽ nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc. Việc ứng dụng robot không chỉ giúp giảm tải công việc cho nhân viên mà còn mang lại cảm giác an toàn và thoải mái cho người cao tuổi. Trong bối cảnh xã hội Nhật Bản phải đối mặt với thách thức từ dân số già, việc phát triển và ứng dụng công nghệ robot như AIREC có thể trở thành một trong những giải pháp chiến lược quan trọng.

Tóm lại, robot AI đang nổi lên như một giải pháp quan trọng để Nhật Bản đối phó với tình trạng dân số già hóa. Với những tính năng hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi, robot AIREC không chỉ giúp giảm bớt áp lực cho nhân viên trong ngành điều dưỡng mà còn mở ra hy vọng cho một tương lai nơi con người và robot có thể làm việc cùng nhau để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.